دستورالعمل شرايط آماده سازي و ارسال نمونههاي آزمايشگاهي
شرايط صحيح نمونهگيري و ارسال نمونهها، تاثير بسزائي در نتايج قابل قبول آزمايش دارد. زماني كه نمونه ارسال شده، فاقد شرایط كافي و لازم باشد، يعني نمونههاي بدون نام، حجم كم، ارسال نمونه درظروف نامناسب با درپوش نامناسب، بستهبندي غيراصولي و يا مسائل كيفي نمونه(هموليز و ليپميك و..) همه و همه منجر به تجديد نمونه بيمار، تكرار آزمايش و مهمتر از همه تاخير در تشخيص و درمان بيماري را باعث ميگردد.
بنابراین توصیه میشود:
• لوله و ظروف ترجيحا ً پلاستيكي با درپوش محكم و مناسب بدون نشت نمونه و در برابر ضربه مقاوم باشد.
• نمونههائي كه براي سلامتي خطرناك هستند و بيماريزا مانند كشتهاي بروسلا،باسيل، سل و انواع ويروسها بايد درون ظرف مخصوص ديگري قرار گيرند. تا از نظر استحكام و جلوگيري از نشت مايعات مطمئن باشد.
• نمونههاي عفوني با برچسب از بقيه نمونهها قابل تفكيك باشد.
• فرم درخواست آزمايش با مشخصات كامل بيمار(نام،نام خانوادگي،سن بيمار،جنس بيمار،شماره پذيرش،نوع آزمايش مورد نظر)بصورت خوانا تكميل شودو سپس درون محافظ قرار دهيد.
• برای آزمایشهائی که نیاز به فرم مخصوص دارند، مانند: آزمایش سلامت جنین و آزمایشهای داروئی و سم شناسی و.. تمامی اطلاعات خواسته شده تکمیل گردد، فرم به برگه درخواست الصاق گردد.(فرمها درقسمت منوی آزمایشگاههای همکار- زیر منوی پرسشنامه ، می باشند.)
• لامهای ارسالی جهت حفاظت از شکستگی و آسیب حتماً درون جعبههای کوچک مخصوص لام قرار داده شود.
• نمونههای سنگ در ظروف مناسب سنگ با درپوش مناسب و برچسب مناسب ارسال گردد.
• روی لوله و ظروف تمامی نمونهها برچسب نام و نامخانوادگی بیمار به همراه نوع نمونه (سرم-پلاسما EDTA- پلاسما سیتراته یا هپارینه-CSF و....) بطور خوانا حتماً قید گردد.
• نمونههایی که میبایست منجمد باشند از ذوب و انجماد مجدد خودداری شود.
• نمونهها از نظر کیفی و کمی بررسی شود و نمونه همولیز و ایکتریک و آلوده و حجم ناکافی برای جلوگیری از اتلاف وقت و تأخیر در جوابدهی ارسال نگردد.
• نمونه حاوی هر ضد انعقاد به جز EDTA/ بافتهای همراه فرمالین و سواپهای چوبی بدون ترانسپورت جهت PCRمناسب نمیباشند.
حداکثر زمان جداسازی از لحاظ نمونه گیری 1ساعت میباشد، برای موارد جداسازی سریع این زمان 20دقیقه میباشد .
نمونهها را درون یک بستهبندی مناسب از نظر رعایت زنجیره سرد (کلمن) قرار دهید.سپس کیسههای یخ (قبلاً در فریزر قرار دهید تا کاملاً منجمد شود) را در اطراف نمونهها قرار دهید. لیست برگه درخواست به همراه فرمهای مربوطه درون محافظ گذاشته، سپس در فرورفتگی داخل درب کلمن قرار دهید. آدرس و مشخصات خودتان (آزمایشگاه فرستنده) را بر روی سطح خارجی کلمن الصاق کنید. رعایت موارد فوق کمک میکند تا نمونهها در شرایط یخچالی مناسب (رعایت زنجیره سرد) حمل و ارسال گردد.
شرایط نامناسب و غیر مقبول
1- نمونههای بدون نام 2- بدون برگه درخواست 3- ناهمخوانی نام روی نمونه و برگه درخواست 4- عدم رعایت شرایط صحیح نمونهگیری 6- عدم رعایت زنجیره سرد در زمان نمونهگیری ونیز زمان حمل و نقل 7- حجم ناکافی نمونه 8- عدم وجود اطلاعات و سابقه در مورد برخی از آزمایشها (مثلاً درخواست Hb بدون ارسال لام و جواب اندکسها) 9- نمونههای نشت کرده و شکسته شده 10- ارسال نمونه با بستهبندی نامناسب 11- برگه درخواست آلوده با خون و یا سایر آلایندهها